স্বপাের্ষীয় পৰিপুষ্টিত প্রয়ােজন হয়
(a) কার্বন ডাই অক্সাইড আৰু পানী
(b) পত্ৰহৰিং,
(c) সূৰ্যৰ পােহৰ
(d) ওপৰৰ আটাইকেইটা।
উঃ (d) ওপৰৰ আটাইকেইটা।
স্বপাের্ষীয় পুষ্টি (অটোট্ৰফিক পুষ্টি) হৈছে এক প্ৰক্ৰিয়া য'ত জীৱ এটাই সূৰ্যৰ পোহৰৰ উপস্থিতিত পানী, খনিজ লৱণ আৰু কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ দৰে এক সাধাৰণ অজৈৱ পদাৰ্থৰ পৰা নিজৰ খাদ্য প্ৰস্তুত কৰে।
"অটোট্ৰফিক" শব্দটো দুটা শব্দৰ সংমিশ্ৰণৰ দ্বাৰা গঠন কৰা হয়, "অটো" অৰ্থাৎ স্ব, আৰু "ট্ৰফিক" অৰ্থাৎ পুষ্টি। এই শব্দটোৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে আত্ম-পুষ্টি।
স্বপাের্ষীয় জীৱবোৰত ক্লোৰোফিল নামৰ সেউজীয়া ৰঙৰ ৰঞ্জক থাকে যি সূৰ্যৰ পৰা শক্তি আৱদ্ধ কৰাত সহায় কৰে। সকলো সেউজীয়া উদ্ভিদৰ পুষ্টিৰ এক স্বয়ংক্ৰিয় পদ্ধতি আছে। তেওঁলোকে সালোক সংশ্লেষণ প্ৰক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা সৌৰ শক্তি, পানী আৰু কাৰ্বন ডাই অক্সাইড ব্যৱহাৰ কৰি তেওঁলোকৰ নিজৰ খাদ্য প্ৰস্তুত কৰে। ইয়াৰ ফলত গ্লুকোজ গঠন হয়।
নীলা-সেউজীয়া শেলাই আৰু চাইনোবেক্টেৰিয়াৰ দৰে বেক্টেৰিয়াৰ দৰে উদ্ভিদক স্বপাের্ষীয় জীৱৰ উদাহৰণ বুলি গণ্য কৰা হয়।
সালোক সংশ্লেষণ
সালোক সংশ্লেষণ হৈছে শ্বেতসাৰ সংশ্লেষণ কৰিবলৈ সৌৰ শক্তিক ৰাসায়নিক শক্তিলৈ ৰূপান্তৰ কৰাৰ এক প্ৰক্ৰিয়া। এই প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ উদ্ভিদৰ বিভিন্ন অংশই বিভিন্ন ভূমিকা পালন কৰে।
পাত – সেইবোৰক উদ্ভিদৰ খাদ্য কাৰখানা হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
স্টোমাটা– ই পাতৰ তলৰ এপিডাৰ্মিছত থাকে যিয়ে বায়ুৰ পৰা কাৰ্বন ডাই অক্সাইড ব্যৱহাৰ কৰে।
শিপা – ই মাটিৰ পৰা খনিজ আৰু পানী শোষণ কৰে আৰু ইয়াক উদ্ভিদৰ বিভিন্ন অংশলৈ পৰিবহন কৰে।
ভাস্কুলাৰ উদ্ভিদৰ পাতবোৰৰ এক বিশেষ গাঁথনি থাকে যাক ক্লোৰোপ্লাষ্ট বুলি কোৱা হয় য'ত ক্লোৰোফিল থাকে। উদ্ভিদে সূৰ্যৰ পোহৰৰ উপস্থিতিত কাৰ্বন ডাই অক্সাইড আৰু পানীৰ সহায়ত গ্লুকোজ সংশ্লেষণ কৰে। পাতত থকা ষ্টোমাতাই দিনৰ ভাগত উপ-সামগ্ৰী হিচাপে অক্সিজেন মুকলি কৰে। সংশ্লেষিত খাদ্য সংৰক্ষণ আৰু ব্যৱহাৰৰ বাবে উদ্ভিদৰ বিভিন্ন অংশলৈ পৰিবহন কৰা হয়। এই সেউজীয়া উদ্ভিদবোৰে নাইট্ৰজেন ব্যৱহাৰ কৰি প্ৰ'টিন প্ৰস্তুত কৰে, যাক মাটিৰ পৰা প্ৰাপ্ত কৰিব পাৰি।
পানীত দ্ৰৱীভূত হোৱা সকলো খনিজ পদাৰ্থ চেনীক প্ৰ'টিন, চৰ্বি আৰু কাৰ্বোহাইড্ৰেটলৈ ৰূপান্তৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই খাদ্য উপাদানবোৰে অন্যান্য হেটেৰোট্ৰফিক প্ৰাণী আৰু উদ্ভিদৰ বাবে শক্তিৰ উৎস হিচাপে কাম কৰে। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা গ্লুকোজ সংশ্লেষিত কৰা হয় আৰু বিভিন্ন যৌগ যেনে চেলুলোজ আৰু ষ্টাৰ্চলৈ ৰূপান্তৰিত কৰা হয়, যাক উদ্ভিদৰ বিভিন্ন অংশত সংৰক্ষণ কৰা হয়।